ذوق زدگی اردوغان بابت خروج آمریکایی ها از سوریه

هفته گذشته پس از اعلام رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا مبنی بر خروج نیرو‌های نظامی کشورش از خاک سوریه، سناریو‌های زیادی را بررسی کردیم که هدف از این اقدام از جانب دونالد ترامپ چه بوده است؟ یکی از سناریو‌هایی که پیش بینی کرده بودیم، احتمال نزدیک شدن آمریکا و ترکیه به همدیگر بود. حال از ترکیه خبر می‌رسد که اردوغان به پاس خروج نیرو‌های نظامی آمریکایی از خاک سوریه ذوق زده شده و برای سال ۲۰۱۹ از ترامپ دعوت کرده تا با سفر به ترکیه روابط جدیدی از روابط بین دو کشور را آغاز کنند. این در شرایطی است که ترکیه روابط پرتنشی را با واشنگتن گذرانده است و تابستان داغ و بحرانی را به واسطه تحریم‌های آمریکایی پشت سر گذاشته است. اما بعد از این تنش‌ها رجب طیب اردوغان مشتاق است که شرایط تغییر کند و از سویی هم آمریکایی‌ها با خروج از سوریه لطف بزرگی در حق آنکارا کرده اند تا نیرو‌های نظامی ترک بتوانند کرد‌های شمال سوریه را سرکوب کنند. طبیعتاً ترامپ نیز بدش نمی‌آید یک متحد دیگر در منطقه داشته باشد و این رابطه دو طرفه شکل بگیرد. به نظر می‌رسد ترکیه با آزادسازی کشیش آمریکایی (برانسون) استارت بهبود روابط با آمریکا را زده و دوران ماه عسل ترامپ و اردوغان در حال آغاز است. اینجا نکاتی در مورد روابط میان ترکیه و آمریکا را با هم بررسی می‌کنیم:
۱- در شرایط فعلی ضرر اصلی را پیرامون خروج نیرو‌های آمریکایی از خاک سوریه کرد‌های شمال سوریه کرده اند. زیرا طی درگیری‌های سالیان اخیر سوریه، آمریکایی‌ها از حامیان اصلی کرد‌های شمال سوریه بوده اند و ترامپ با بیرون کشیدن نیرو‌ها از خاک سوریه در واقع دست از حمایت کرد‌ها کشیده است. این واقعه بسیاری از کشور‌ها مانند فرانسه را در مورد آینده کرد‌ها نگران کرده است، البته اردوغان بار‌ها پیرامون این ماجرا ناراحتی خود را اعلام کرده بود و از شخص ترامپ انتقاد می‌کرد و اکنون در صدد است با توجه به فرصت بدست آمده، در این مناطق عملیات‌هایی را انجام دهد و در چنین شرایطی اوضاع می‌تواند به شدت به ضرر کرد‌ها تمام شود.
۲- اختلاف اصلی آنکارا – واشنگتن پس از کودتای ترکیه شکل گرفت جایی که اردوغان مسبب تمام ماجرا را گولن دانست. کسی که مورد حمایت دولت آمریکاست و ترکیه یکی از شرایط مذاکره با آمریکا را تحویل دادن شخص گولن به ترکیه اعلام کرده بود. حالا به نظر می‌رسد موضوع خروج نظامیان آمریکایی از سوریه برای اردوغان آنقدر جدی است که برای پیشبرد اهدافش دست به آشتی با ترامپ زده، حتی اگر از پس فرستادن گولن خبری نباشد. البته اردوغان در مهرماه سال جاری پس از تنش بوجود آمده میان ترکیه و آمریکا اعلام کرد که دو کشور بر تنش کنونی خود غلبه می‌کنند و به شراکت راهبردی میان آنکارا – واشنگتن اعتقاد دارد که به نظر می‌رسد این شراکت اکنون بر سر سوریه و کرد‌های شمال سوریه انجام پذیرفته است.
۳- هفته پیش خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داد که خروج آمریکا از سوریه ناگهانی نبوده و این اتفاق بعد از تماس تلفنی ترامپ با اردوغان رخ داده است. آسوشیتدپرس در مورد این گفتگو نوشته: «اردوغان، ترامپ را در موضع دفاعی قرار داد و به او گفت: شمایی که می‌گویید ۹۹ درصد داعش از بین رفته، چرا هنوز آنجا هستید؟ مگر نگفتید فقط برای شکست داعش آمده اید؟ شما خارج شوید و ترکیه بقیه کار‌ها را انجام می‌دهد. در اینجا ترامپ به جان بولتون مشاور امنیت ملی خود که در حال گوش کردن به این مکالمه است می‌گوید، آیا چیزی که اردوغان می‌گوید حقیقت دارد؟! جان بولتون هم این حرف‌ها را تأیید می‌کند، اما می‌گوید موضع تمامی اعضای شورای امنیت ملی این است که شکست داعش فقط به گرفتن مواضعی که آن‌ها در اختیار داشتند نیست و باید پایدار باشد. به نوشته آسوشیتد پرس و به گفته مقام رسمی یاد شده که نخواسته هویتش فاش شود، ترامپ، اما قانع نشد و به اردوغان گفت: آمریکا نیرو‌های نظامی خود را از سوریه خارج می‌کند. اردوغان هم که از این تصمیم شوکه شده بود، به رئیس جمهور ترامپ پیشنهاد می‌کند «عجولانه تصمیم نگیرد» ترامپ مکالمه تلفنی را با تأکید به اینکه نیرو‌های آمریکایی از سوریه خارج خواهند شد قطع می‌کند. کمی بعد ترامپ که هرگونه اطلاع دادن به اردوغان پیرامون این ماجرا را تکذیب کرده بود در توئیتی نوشت: او (اردوغان) مردی است که می‌تواند این کار را انجام دهد؛ به علاوه ترکیه درست در یک قدمی آنجا (سوریه) قرار دارد.
۴- آنچه که مسلم است ترکیه و شخص رجب طیب اردوغان همیشه دوست داشتند که وزنه مهم و قابل اتکایی در منطقه باشند. به نظر می‌رسد معامله ترامپ – اردوغان بر سر شمال سوریه و علی الخصوص مناطق کردنشین یک فرصت طلایی برای شروع احیای امپراطوری عثمانی از دید اردوغان باشد. شخصی که هنوز هم در توهم سلطه بر مناطق از دست رفته امپراطوری سقوط کرده عثمانی است. ترکیه در سال‌های گذشته بار‌ها از آمریکایی‌ها خواسته که دست از حمایت نیرو‌های مخالف کرد بردارد، اما این خواسته همیشه مورد مخالفت واشنگتن بوده آما ترامپ این بار دست به کار شده و این لطف را در حق اردوغان کرده، البته احتمالاً صحبت از معامله بزرگی است، زیرا بعید به نظر می‌رسد شخصی با شامه اقتصادی قوی و هنر معامله گری به این سادگی‌ها دست از حمایت کرد‌ها و خروج از خاک سوریه کشیده باشد.
۵- در این شرایط، نزدیکی آمریکا به ترکیه، متحد همیشگی واشنگتن هم از نزدیکی کنونی روابط میان رؤسای جمهور آمریکا و ترکیه احساس نگرانی می‌کند. رژیم غاصب صهیونیستی اعلام کرده که نگران این رابطه است و میزان تأثیرگذاری اردوغان بر ترامپ را بسیار بالا دانسته که وی توانسته ترامپ را قانع کند که نیرو‌های نظامی آمریکایی مستقر در خاک سوریه را ترک کنند. این در حالی است که رئیس جمهوری ترکیه نیز در توئیتی در باب مذاکرات تلفنی با ترامپ نوشته: امروز با دونالد ترامپ گفتگوی تلفنی بسیار مفیدی درباره توافق جهت افزایش هماهنگی و همکاری در بسیاری از موضوعات، از روابط تجاری گرفته تا تحولات سوریه انجام دادیم. امیدوارم این گفتگو برای کشور و منطقه باعث خیر و برکت شود! این در شرایطی است که چند روز گذشته درگیری‌ها بین مقامات ترکیه و اسرائیل بالا گرفته و این شرایط اصلاً باب میل تل آویو نیست تا جایی که نتانیاهو در مصاحبه‌ای اعلام کرده که اردوغان، دیوانه و دیکتاتوری ضد یهودی است که عقده‌های ضد اسرائیلی دارد. حال باید دید واشنگتن چگونه می‌تواند متحد خود را پیرامون این ماجرا و عادی سازی روابط خود با آنکارا قانع کند.